Seorang wanita sedang memtong zakar Kerbau untuk dijadikan sebagai hidangan |
Menyusuri lorong
sempit berturap yang hanya beberapa minit dari hab pelancongan yang sibuk di
Kathmandu, Durbar Square, seorang peniaga makanan, Uttam Manandhar giat
menyediakan pelbagai hidangan seperti otak,
tulang belakang dan buah zakar
kerbau.
Hidangan itu mungkin kelihatan
tidak menyelerakan bagi masyarakat Barat, namun bagi masyarakat etnik Newar,
berkumpul di bhatti seperti itu
merupakan sebahagian daripada amalan sosial silam yang tidak diketahui
ribuan pelancong yang datang ke Nepal untuk mendekati budaya negara itu.
Kedai makan yang
terletak di lorong-lorong sempit itu merupakan sebahagian daripada ratusan
tempat makan dalam lubang dinding yang menyajikan minuman keras buatan sendiri
dan pelbagai snek berasaskan daging kerbau.
“Ini merupakan
makanan ruji masyarakat Newar. Saya rasa penduduk tempatan datang ke sini
kerana makanannya murah, berkhasiat dan sedap,” katanya sambil sibuk
menyediakan hidangan saraf tunjang dan
usus goreng.
Selain daging, etnik Newar turut memakan kulit kerbau bakar |
Hidangan
Kedua-dua bahagian
lorong itu dipenuhi lubang-lubang yang meletakkan kedai makan yang hanya boleh
dikenali melalui tirai dipenuhi kesan minyak yang menutupinya.
Di bahagian dalam
kedai, sedozen hidangan Newar, yang terdiri daripada nasi tumbuk dan
bahagian-bahagian seekor kerbau, disajikan kepada masyarakat tempatan lapar
yang menikmatinya bersama arak beras yang dipanggil raksi.
Pelanggan membayar
100 rupee (RM5.10) untuk satu hidangan yang mengenyangkan, sementara dua gelas
raksi berharga 40 rupee (RM2). Hidangan-hidangan yang ditawarkan termasuk otak kerbau, phokso (paru-paru disumbat
dengan daging cincang), kachila (daging mentah), kulit kerbau bakar, sup saraf
tunjang dan usus goreng.
Menurut Uttam,
walaupun pelancong berduyun-duyun mengunjungi kuil-kuil abad ke-17 dan
tarikan-tarikan lain demi menikmati pengalaman sebenar Kathmandu, mereka jarang
mengunjungi tempat makan ini.
“Tempat ini mungkin
gelap dan tidak sebaik jika dibandingkan dengan kedai-kedai makanan lain di
Kathmandu. Tetapi setelah mereka merasai keenakan sajian ini, mereka pasti akan
tergoda,” ujarnya.
Sebuah bhatti biasa mungkin dikunjungi 60
orang pelanggan dengan meraih pendapatan bersih sebanyak 4,000 rupee (RM204)
sehari. Walaupun kos tenaga kerja rendah, pemilik kedai biasanya berperanan
sebagai pelayan dan tukang masak.
“Kami amat sibuk pada
lewat tengah hari dan petang kerana pelanggan kami, terutamanya masyarakat
Newar, akan datang ke sini untuk makan dan bersosial,” jelasnya.
Sementara itu, di
bawah sinaran sebiji mentol dalam sebuah bilik panjang yang dipenuhi meja dan
kerusi kayu, seorang pelanggan, Narendra Gopal Shrestha, sedang menikmati
sepinggan stu kentang dan jeruk kacang soya serta timun bersama cuka dan cili.
“Saya membesar dengan
makanan Newar di rumah dan menikmatinya setiap hari. Sajian enak ini murah dan
tidak terdapat di mana-mana kecuali di Kathmandu.
“Anak-anak saya lebih
gemar mengunjungi restoran-restoran mahal yang menawarkan makanan segera
seperti piza dan burger. Saya rasa hanya generasi lama sahaja menghargai
hidangan ini,” ujarnya.
Beliau memaklumkan
makanan-makanan tersebut mencerminkan kekayaan budaya yang diperoleh daripada
gabungan unik agama Buddha dan Hindu masyarakatnya. Tambahnya, ia juga
mengimbau sejarah pertanian masyarakat Newar ketika mereka membekalkan makanan
itu kepada pekerja-pekerja ladang mereka.
Modenisasi
Menurut pakar-pakar
makanan, walaupun terdapat beberapa bhatti di setiap lorong sedekad lalu,
jumlah tersebut kian berkurangan. Menurut penulis makanan, Shekhar Kharel,
kedai-kedai makan ini wujud sebelum kedatangan restoran makanan segera dan
budaya makan di luar.
“Sekitar tahun
1970-an, golongan-golongan kreatif akan meluangkan masa di kedai makan itu,”
ujarnya.
Shekhar percaya
pelanggan kini semakin berpengetahuan dan maju, seiring dengan sikap terbuka
Kathmandu sejak beberapa dekad lalu. Ia sekali gus menjadikan restoran-restoran
yang menawarkan hanya sejenis hidangan semakin lapuk.
“Bhatti merupakan
sepupu miskin kafe-kafe mewah suatu kawasan kejiranan.
“Sungguhpun mereka
diancam dengan kehadiran pendatang baharu, namun ia mempunyai pelanggan setia.
Kedai-kedai makan ini mungkin dapat mengekalkan kegemilangan mereka jika
memodenkan sedikit tawaran yang disediakan kerana anda tidak dapat merasai
keaslian hidangan di tempat-tempat lain,” katanya.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan